قلعه تاریخی فریدون درمعرض تخریب قراردارد

فراه (پژواک، ٢٦حمل٩١) : قلعه فریدون درولایت فراه؛ با بيش از دوهزار سال قدامت تاریخی اش درمعرض تخريب قرار دارد.

قلعه فریدون،مشهوربه (شهرکهنه) که به روایات موجود درشهنامه فردوسی وتاریخ سیستان ؛از بزرگترین آبده های سیستان زمین سابقه است،که درمرکز شهر فراه مؤقعیت دارد ونسبت عدم توجه مسئوولین، روبه انهدام است.

قلعه یادشده که حدود٣٠٠ جریب زمین را حتوا نموده؛ از گل وخشت خام اعمارشده و دارای (٩٩) بُرج بزرگ وکوچک است.

این قلعه دو دروازۀ ورودی بزرگ ؛ بنام های دروازۀ قندهاروهرات  دردیوارجنوبی وشمالی دارد ودر گوشۀ شمال شرقی آن،یک قلعه کوچک دیگر وجودداشته که آثاروبقا یای ساختمانهای آن هنوز باقی است.

درمورد این قلعه کوچک گمان زنیهای وجود دارد؛برخی آنرا  ارگ و محل بود و باش فریدون ،برخی استدیوم ورزشی وعده ای د یگرذخیره گاه اسلحه ومهمات میدانند.

همچنان درقسمت جنوب شرقی قلعه دوقبر مشاهده میشود،که به زیارت باباولی مشهوراست ومردم بخصوص زنها درروزهای چهارشنبه به آنجا رفته ودعا میکنند.

همچنان در پهلوی قلعه فریدون یک ساحه سبزبنام (باغ کافی) است، که محل تفریح مردم وبخصوص برای زنان در روزهای نوروز و رخصتی های عمومی دیگرمی باشد.

ازاین قلعه درسالهاى دهه ٦٠، مجاهدين به حيث ديپوى اسلحه کار مى گرفتندودربرخی ساحات آن، بقاياى وسايط فرسوده ساخت شوروى سابق به چشم می خورد که نمایانگر جهاد ومبارزه مردم این منطقه در مقابل روسها است.

درتاریخ سیستان وشهنامه فردوسی، قدامت این آبده تاریخی؛ بیشتر ازدوهزار سال تخمین شده است.

برخی از باشنده گان فراه به نقل از گذشته گان خود میگویند ، که اين قلعه را سکندر کبير اعمار نموده و عده دیگر بنیاد گذار آنرا سلحشوران زردشتى در زمان داريوش کبير میدانند،اما اسناد وشواهدی که اظهارات آنها را ثابت سازد وجود ندارد.

قلعه فریدون در مسیر تاریخ از چشم سیاحان نیز دور نمانده است.

جی پی فریه، سیاح فرانسوی قرن ١٩ که در سال ١٨٤٨میلادی ،دوباراز فراه دیدن نموده ،در کتاب خود تحت عنوان((سفر با کاروان وسرگردانی در ایران،افغانستان،ترکمنستان وبلو چستان)) از فراه وقلعه فریدون ،به عنوان( شهر)،یا دآوری نموده است.

فریه در کتاب خود که حاصل سفرش به کشور های یاد شده است،  مينويسد که شهر جدید فراه با خاکریز های عظیمی محاط است که مخلوط خاک وخرده چوب است ویک راه سرپوشیده به دورادور آن ساخته شده است .

وی علاوه نموده ، ارتفاع این خاکریزمخروبه( قلعه فریدون) از٣٥تا٤٠ فت بوده ودربالای آن برجهای بسیار وجود دارد. یک کانال عمیق وعریض در اطراف این خاکریزوجود دارد،که به دلخواه می توان آنرا پر از آب کرد واین کانال خط اول دفاعی شهری بوده که به خاکریز مبدل شده است .

وی قلعه فریدون را  قدیمترین شهر فراه میداند، وبه این نظر است که این شهر؛ مدتها قبل از اسکندر بنا شده است.

این سیاح فرانسوی افزوده است ،  شهر فراه همین ساختمانهای خرابه است،اما از نظر نظامی فوق العاده با اهمیت است وهرکس که این شهر را به دست داشته باشد،یک پایش درقندهار وپای دیگرش در هرات بوده ودروازه سیستان را تحت تسلط دارد.

 به همینگونه در تاریخ سیستان  درارتباط به قلعه فریدون چنین آمده است که در سال ٦٩٣هـ. ق امیر به فراه ،شبخون زده و قتل و غارت نموده و سپس ملک جلال الدین را که حاکم آن بوده به اسارت گرفته و سپس ملک رکن الدین را به امارت قلعه داوری نشانیده است: «آمدن امیر، نوروز بزرگ به فراه و شبخون آوردن و تاخت کردن و اهالی آن بقعه را اسیر کردن و نهب و قتل آن ولایت و گرفتن ملک جلال الدین بن ملک تاج الدین را و بردن به هرات و گرفتن قلعه داوری و نشاندن ملک رکن الدین را به امارت آن قلعه در سال ٦٩٣هَ . ق .»  (تاریخ سیستان ص (٤٠٧)

درعین حال،غلام مختار ( راهب ) یکتن از نویسنده های ولایت فراه که در زمینه آثار باستانی این ولایت تحقیق نموده، به پژواک گفت که نهاد های دولتی وبازار ولایت فراه؛ تا حدود یکصد سال قبل در داخل شهر کهنه (قلعه فریدون) قرار داشت.

وی افزود که در داخل این قلعه وسیع، علاوه بر شصت دربند دکان ساختمانهای حکمرانی، قضایی، خزانه داری، نظارت خانه و غیره، مطابق ایجابات زمان به شکل خامه و گلی وجود داشته واکنون دیوار های آن در حال فروپاشی بوده و بعضاً به تپه های خاکی مبدل شده اند.

به گفتۀ راهب، زمانیکه محمد نادر شاه ، محمد انوررا به حیث نایب الحکومه و نایب سالار (مسؤول نظامی و ملکی دولتی ) فراه تعیین کرد؛ نامبرده بازار فراه را از داخل قلعه فریدون به ساحه کنونی شهر انتقال و به این ترتیب شهر جدید فراه در موقعیت فعلی تأسیس گردید.

فرید احساس نویسنده دیگراز ولایت فراه که در این مورد مطالعاتی دارد، به این باوراست که در زمینه آبدات تاریخی ولایت فراه، تاریخ مشخص و مُدَوَنی در دسترس نیست و اکثراً تواریخ و روایات افسانوی موجود میباشد.

احساس باور دارد که احتمالاً مالک "قلعه فریدون" فریدون مشهوربه  قاتل ضحاکِ ماردوش است که همراه با فرزندانش در این منطقه حکمرانی میکرد و مرکز حکومت شان در داخل این قلعه بوده است.

احساس میگوید :(( برای فعلاً ما تنها متوصل بُعد افسانوی این آثار هستیم و جهت تعیین قدامت تاریخی این قلعه؛ مستلزم یک تحقیق است. ))

وی بدین باور است که این قلعه از آثار بزرگ تاریخی افغانستان است و یونسکو باید آنرا ثبت میراث های فرهنگی جهان بکند.

شماری از باشنده گان ولایت فراه به این باور اند که بازسازی قلعه فریدون و اعمار ساحات تفریحی و تجارتی همجوار با آن؛ میتواند اینولایت را مورد توجه سیاحان داخلی و خارجی قراردهد.

حاجی عبدالمجید" بهلول" یکتن ازباشنده گان فراه میگوید:"اگرهمه ساحات قلعه باز سازی شود ودر خارج از آن برای سیاحین سهولتهای لازم دیگر مهیا شود،سالانه تعداد زیادی سیاحان از داخل و خارج کشوربه دیدن آن آمده ودولت عاید خوب ازآن حاصل خواهد کرد.

مسؤولين حفظ آبدات تاريخى فراه ميگويند که درآنولايت، اضافه از  ٢٢ بناى تاريخى و یکتعدادذخایر آب ،که هریک آن اهمیت خاص دارد موجود است.

فرید احمد "ایوبی" ريیس اطلاعات و فرهنگ ولایت فراه نیز،از تخريب تدریجی قلعه فریدون وسایر بناهاى تاریخی این ولایت نگرانى دارد.

وی ميگويد :" چندین باراین موضوع را با وزارت اطلاعات و فرهنگ و مراجع دیگر مطرح نمودم ، اما تا بحال هیچگونه توجهی به آن نشده است."

ایوبی گفت که قلعه فریدون؛ ازآثار بزرگ تاریخی و باستانی سیستان زمین سابق و فراه فعلی است و احتمالاً  بیش از دوهزار سال قدامت تاریخی دارد.

 به گفته رئیس اطلاعات و فرهنگ ولایت فراه ؛ هرچند،هئیت باستان شناسی وزارت اطلاعات و فرهنگ چندی قبل ازاین قلعه دیدن نمود،اما اقدام عملی تا کنون به خاطر باز سازی آن صورت نگرفته است.

ایوبی علاوه کرد که آنها برای یونسکو نيزپیشنهاداتی داشته اند تا قلعه فریدون ، شامل میراث های فرهنگی جهان گردد.

عبدالاحد عباسی رییس حفظ آبدات تاریخی وزارت اطلاعات وفرهنگ، در مورد قلعه فریدون میگوید که اسناد کتبی بدست نیامده که بازگوی تاریخ، اعمار وخصوصیات این قلعه باشد.

وی علاوه نمود که این وزارت در حال حاضر، پلانی به خاطرسروی وباز سازی قلعه مذکوررویدست ندارد ودر سال آینده،سروی واسناد سازی آن صورت خواهد گرفت.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: